SCUBA DALIŞ KAZA YÖNETİMİ BÖLÜM 2

DEKOMPRESYON HASTALIĞI / VURGUN

dekomresyon hastalığı, Pnömotoraks, vurgun nedir, Sualtı Dünyası, Nurettin barış Tekin yazıları, Scuba Dalış kaza yönetimi

Vücudu çevreleyen basınç (derinlik) ile orantılı olarak vücut dokuları azot gazını emer ve dalgıç basınçta kaldığı sürece, gaz hiç bir sorun oluşturmaz. Ancak, vücudu çevreleyen basınç çok hızlı bir şekilde değişiklik gösterirse (hızla su yüzeyine çıkmak veya gerekli dekompresyonu atlamak), vücutta atıl olan bu azot gazı çözelti dışına çıkarak dokularda ve kan akışında gaz kabarcıkları oluşturur. Dekompresyon hastalığı (vurgun) bir dalıştan sonra yetersiz dekompresyonun sonucudur ve bu durumun düzeltilmesi için yeniden kompresyon(rekompresyon) gerekir. Acil yeniden kompresyon, genellikle hava embolisi kadar ölüm kalım meselesi olmasa da, erken başlatılırsa, iyileşme oranı ve kapsamı da o kadar iyi olur.

18 metre/ dakikayı aşan yukarı çıkış hızı, dekompresyon duruşunu atlama, dalış için ön bertaraf faktörlerinin göz ardı edilmesi (yani obezite, dehidrasyon, soğuk ve zorlu dalışlar gibi), dalıştan hemen sonra uçmak ve dalış sonrası aşırı egzersiz ve ısınma yapmak başlıca nedenleridir. Eklem ve kas ağrıları, aşırı bitkinlik, halsizlik, yorgunluk, felç, uyuşma, karıncalanma, bilinç kaybı, baş dönmesi, sendeleme, şaşkınlık belirtileridir. Belirtiler genellikle dalıştan 15 dakika ila 6 saat sonra ortaya çıkar, ancak 24 saate kadar veya daha da fazla gecikebilir.

Vurgunu önlemek için bazı hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. Dalıcı, Susuz kalmış, akşamdan kalmış, sarhoş, aşırı yorgun veya soğuk algınlığı geçiriyorsa dalmamalıdır. Emniyet duraklarına dikkat etmek, yavaş inişler ve daha uzun yüzey aralıkları dahil dalış tablolarının konservatif kullanımına dikkat edilmelidir. Dalıcı eğer aşırı kilolu ise tabloları kullanırken daha muhafazakar ve özenli olunmalıdır. Herhangi bir dalıştan sonra efor ve aşırı ısınmadan kaçınılmalıdır. (egzersiz, sıcak duşlar / spa küvetleri gibi). Tedavisinde, öncelikle şok tedavisine başlamaktır. Dalıcı hareketsiz hale getirilmeli ve hipotermiden korunmalıdır. % 100 oksijen verilmeli, Acil Tıp Sisteminden (112) yardım istenmelidir. Ağızdan sıvıları (su) sadece bilinçli, uyanık kurbanlara verin. Dalıcının nörolojik muayenesi yapılmalı ve Rekompresyon (Sıkıştırma) odasına tahliye edilmelidir. Not: Dalıcıya su içindeyken asla müdahale ve tedavi etme girişiminde bulunulmamalı, su dışına derhal çıkarılarak platformda yapılmalıdır.

ARTERİYEL GAZ EMBOLİSİ (AGE)

Bir dalıcı nefesini tutarak veya vermeden su yüzeyine çıkarsa, akciğerlerde hapsolan hava basıncın düşmesiyle genişler ve akciğerdeki küçük hava keseciklerini parçalayabilir. Hava kabarcıkları parçalanan bu dokulardan dolaşım sistemine karışarak vücudun diğer dokularına kan dolaşımı yoluyla dağılabilir. Yükselen dalgıç normalde dikey bir konumdadır ve hava kabarcıkları da doğal olarak yukarı istikamette beyne doğru hareket etme eğilimindedir ve bunun neticesinde küçük bir arter blokajına kan dolaşımı yoluyla ulaşır. Beynin kan dolaşımını durdurmanın etkileri çok kritiktir ve acil tedavi gerektirir.

Basınçlı havayı solurken çıkış sırasında nefesin tutulması, akciğerde havanın tutulmasına neden olacak herhangi bir akciğer hastalığı, soğuk algınlığı veya göğüs tıkanıklığı ile dalış yapma, ağızdaki yabancı bir cisim sakız, tütün vb. çiğneme nedeniyle hava yolu tıkanıklığı başlıca nedenleri olarak sıralanabilir. Embolizmin belirtileri, kurban yüzeye ulaştığında veya daha sonra birkaç dakika içinde ortaya çıkabilir. Dalıştan 3-5 dakika sonra bilinç kaybı, baş dönmesi, sendeleme, şaşkınlık, görme bozuklukları, felç,a ğızdan / burundan kanlı köpük gelmesi ve solunum sıkıntıları başlıca belirtileridir. Belirtiler genellikle yüzeye çıktıktan sonraki ilk 15 dakika içerisinde görülür.

Önlenmesi için alınacak tedbirler, çıkış sırasında mutlaka her zaman normal nefes alıp vermeye devam edilmeli, bir hiperbarik hekiminden periyodik sağlık muayenesi alınmalı, soğuk algınlığı veya göğüs tıkanıklığı ile dalış yapılmamalı, dalış sırasında sakız, tütün vb. çiğnenmemelidir. Tedavisinde öncelikle şok tedavisine başlamak önemlidir. Dalıcı hareketsiz hale getirilmeli ve hipotermiden korunmalıdır. % 100 oksijen verilmeli, Acil Tıp Sisteminden (112) yardım istenmelidir. Ağızdan sıvıları (su) sadece bilinçli, uyanık kurbanlara verin. Dalıcının nörolojik muayenesi yapılmalı ve Rekompresyon (Sıkıştırma) odasına tahliye edilmelidir. Not: Dalıcıya su içindeyken asla müdahale ve tedavi etme girişiminde bulunulmamalı, su dışına derhal çıkarılarak platformda yapılmalıdır.

PNÖMOTORAKS

Akciğer dokusunun parçalanmasıyla doku bütünlüğü kaybolur ve hava göğüs boşluğuna girerek akciğer (ler) in çökmesine neden olur. Hava kalbi çevreleyen dokulara salınarak Mediastinal Amfizeme, göğüs boşluğundan sızarak boynun etrafındaki deri dokusunun altında sıkışırarak Subkütanöz Amfizeme neden olur.

Basınçlı havayı solurken çıkış sırasında nefesin tutulması, akciğerde havanın tutulmasına neden olacak herhangi bir akciğer hastalığı, soğuk algınlığı veya göğüs tıkanıklığı ile dalış yapma, ağızdaki yabancı bir cisim sakız, tütün vb. çiğneme nedeniyle hava yolu tıkanıklığı başlıca nedenleri olarak sıralanabilir. Nefes darlığı, göğüste keskin ağrı, hızlı sığ soluma, cilt, dudaklar ve tırnaklarda mavi renk ve akciğerlerden birinden diğer tarafa göre farklı ses gelmesi belirtileridir.

Önlenmesi için alınacak tedbirler, çıkış sırasında mutlaka her zaman normal nefes alıp vermeye devam edilmeli, bir hiperbarik hekiminden periyodik sağlık muayenesi alınmalı, soğuk algınlığı veya göğüs tıkanıklığı ile dalış yapılmamalı, dalış sırasında sakız, tütün vb. çiğnenmemelidir. Acil tedavi edilmezse ölüme yol açabilir. Dalıcının ABC’yi sürdürülmeli, % 100 oksijen verilmeli, şok tedavisi uygulanmalı ve Acil Tıp Sisteminden (112) yardım istenmelidir. Not: Dalıcıda dekompresyon hastalığı da var ise göğüs tüpü olmadan yeniden kompresyon (Rekompresyon) YAPILMAMALIDIR. Akciğerleri saran havayı çekmek ve akciğeri yeniden şişirmek için göğüs tüpü yerleştirir.

KARBON DİOKSİT ARTIŞI/FAZLALIĞI

Aşırı efor, nefes almayı atlama, hiperventilasyon (uygun olmayan hızlı bir solunum şekli), hava beslemesi veya desteği kaybı vücutta karbon dioksitin artmasına neden olabilir. Sıkıntılı veya hızlı nefes alma, ellerde uyuşma, baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bulantı ve bilinç kaybı başlıca belirtileridir. Eğer dalıcının nefes almak zorlaşırsa, durup dinlenin ve normal nefes almaya çalışarak yukarıda listelenen nedenlerden kaçınılmalıdır. Tedavisinde % 100 oksijen verin, ABC’yi sürdürün ve gerekirse CPR uygulayın

SOKMA YARALANMALARI

Süngerler, Mercanlar, Denizanası, Man-O-War, Ateş Solucanı gibi canlılar tarafından sokulma ya da batmalar başlıca nedenleridir. Kaşıntı, yanma, ağrı, kızarıklık, şişme ve kırbaç izleri, (zehirli sarmaşık gibi) belirtileridir. Önlemek için batma/sokma potansiyeline sahip deniz canlılarından kaçınılmalıdır ve mümkünse uygun koruyucu giysiler giyilmelidir. Sokma yaralanmasının tedavisinde, ABC'yi kontrol edin, serumla durulayarak dokunaçları çıkarın veya forseps ile dikkatlice çıkarın. Geri kalan nematosistleri devre dışı bırakmak için sıcak su, sirke veya seyreltilmiş amonyak kullanın. Ağır yaralanmalar için kurban acil tıbbi yardım almalıdır.

Paramedik N Barış Tekin

İlkyardım Eğitici Eğitmeni & Bir Yıldız Dalıcı