Balıkadam olup da, görüşün problem olmadığı şerbet kıvamındaki sıcak suları sevmeyen yoktur. Ancak bu türlü “lay lay lom” dalışlarla kendinizi sınırlarsanız, nehirlerde, göllerde dalmanın keyfini değil yaşamak, düşünmeniz dahi mümkün olmaz… “Nehirlerde ve göllerde dalmanın ne keyfi olacak allahaşkına…” dediğinizi duyar gibiyim. Bir kere benim gibi balıkadam kaynayan ancak denizi de olmayan bir şehirde yaşamınızı sürdürüyorsanız, akarsu ve göllerde dalmak, daha az seyahat gerektirir, bu da az konfor değildir. Bir anlamda dalışı ayağınıza getirir. Elbette bu tür dalışları yapabilmek, eğitimli olmayı gerektirir. Hiç de zor değildir, bu tür eğitimleri veren kuruluşlar mevcuttur herhangi birisinden eğitim almanız mümkündür. Ancak ömrü hayatında tatlı suda, ya da irtifada dalmamış ancak irtifa dalışı eğitimi vermeye yetkili eğitmen sertifikası sahibi birçok kişinin olduğunu da bilin… Böyle bir handikapı aşar da güvenilir birisinden eğitim alırsanız sınırlı görüşe sahip ancak sınırsız keyif alabileceğiniz dalışları yapabilme şansını elbette yaratabilirsiniz.

Mesela denizdekilere oranla daha az bozulmuş batıklara, tarihi fosillere, sualtında kalmış şehirlere ancak bu dalışlarda rastlayabilirsiniz. Baraj göllerine gene bu tür dalış yapabilirsiniz, bu tür suni göllerdeki insan desteğiyle oluşan balık popülasyonuyla tanışmanız söz konusu olur…

Sınırlı görüşe sahip sularda dalmak, olası bazı tehlikeleri de içerdiğinden, mevcut bilginize ilave bilgiler, mevcut eğitiminize ilave eğitim gerektirdiği gibi bazı ilave donanım da gerektirir. Böyle bir suya girip dibe yönelmeden önce ne tür bilgi, beceri ve donanıma ihtiyacınız olacak bir göz atalım:

Bir fenere ihtiyacınız olacak ancak çoğu zaman büyük olan daha iyi değildir, özellikle de sınırlı görüş, dibin kalkmasıyla oluşmuşsa. Suda yüzer haldeki tortuların yapacağı yansıtmalarla görüş daha da sınırlanacağından belki de küçük bir fener daha iyi sonuç verecektir. Aynı siste araba kullanır gibi, uzun hüzmeler/güçlü ışık görüşü sınırlar. Özellikle 5 metreye kadar ancak görüş veren sularda dalış için spot ışık veren, dar açılı küçük bir fener işinizi görür. Büyük halojen fenerlerin genellikle değiştirilebilir nitelikte bir dar bir de geniş açılı aynaları vardır. Sınırlı görüş söz konusu olduğunda, suya inmeden fenerinizin geniş açılı aynasını monte ederek inmeniz daha uygun olur. Düşürülmüş, kaybedilmiş birşeyleri aramak için dalış yaptığınız suda sınırlı görüş size en fazla birkaç metre ilerisini görme imkanı sağlıyorsa dar açılı fener kullanmanız, baktığınız yönde gölgenizi oluşturabilir. Gölgeniz aradığınız şeyi bulmayı engeller. Bu nedenle, arama yapacağınız dalışlarda ayrıca bir geniş açılı fener de ihtiyacınız olacaktır. Maskenize ya da başlığınıza monte edebileceğiniz küçük bir fener yardımıyla göstergelerinizi okumak, sınırlı görüş söz konusu olduğunda olağanüstü konfordur, unutmayın.

Çapariz verdiğinizde kesmeniz kerekecek olan misinalar, balık ağları denize oranla inanamayacağınız kadar çoktur. Bu sorunu ancak yanınızda taşıyacağınız bıçak ya da makas ile çözebilirsiniz. Ben uzun zamandır sınırlı görüş olsa da olmasa da küçük bir bıçağı yanıma almadan dalmıyorum ancak çoğu zaman küçük bıçağımın yerine bir makas taşısaydım dediğim de oluyor. Standart bıçak yerine makas da tercih edebilirsiniz. Hatta bakımla, paslanmayla uğraşmak yerine türkçeye çevirdiğimizde “hat kesici” olarak adlandırabileceğimiz “line-cutter” kullanmak daha uygun olabilir. Hat kesicilerin gizli bıçakları bakım gerektirmez ve kontrolsüz birşeyleri kesmeleri mümkün olmadığından denge yeleğinizin cebinde taşımanız da mümkündür. Ben standart bıçak seviyorum derseniz bıçağınızın ucunu tornavida olarak, gövdesindeki deliği çivi sökücü olarsak kullanacağınız bir model öneririm. Tatlı suda batık dolaşıyorsanız, ihtiyacınız olabilir. Kesicilerinizin tipi ne olursa olsun mutlaka faal ve bakımlı olmalıdır. Paslanmış bir bıçak ağzından kesici özellik beklemek hayaldir.

Üzerine fenerinizi tuttuğunuzda 2-3 dakika görünür olan, fosforlu kadrana sahip, okunabilir büyüklükte bir pusulanız olmalı. Pusulanızı kullanmak için en uygun yer bileğiniz ya da bir navigasyon tahtası olabilir. Navigasyon tahtası bir yazı tableti ve üzerinde yer alan pusuladan ibarettir. Eğer pusulanızı bilekte kullanmak yerine navigasyon tahtası tercih ederseniz, denge yeleğinize o şekilde tutturmalısınız ki en az eforla kullanmanız mümkün olsun ve tabii kesinlikle çapariz vermesin. Navigasyon süresince başınızı hedefinizden en az uzaklaştırarak, en kolay şekilde üzerine yazı yazmanız, not almanız mümkün olan yazı tableti uygun bir navigasyon tahtası haline getirilebilir. Pusulanızı zaman zaman görünür kılmak amacıyla fener kullanmanız gerektiğinde az ya da çok hedeften uzaklaşırsınız. Uygun olan başlığınıza ya da maskenze bağlı zayıf bir fener kullanarak pusulanızı görünür kılmaktır. Mağara dalışı yapan balıkadamlar kullandıkları navigasyon tahtasını iple denge yeleğine bağlayarak kullanırlar ki düştüğünde uzaklaşmadan bulabilsinler. Bu yöntemi kullanmayı da tercih edebilirsiniz, neden olmasın?

Güvenlik donanımı denilen sosis, yüzey işaret şamandırası, deko şamandırası, düdük, sualtı kornası, flaşör olmazsa olmaz türden bir ihtiyaçtır, sınırlı görüş dalışlarında… Esasen sınırlı görüşün ortaya çıkma nedeni akıntıdır, dalga hareketidir, karanlıktır… Yani her an dalış eşinizi ya da tekneyi ya da kıyıyı kaybetmenin potansiyel tehlike olduğu dalış türü denenecektir. Böyle sularda dalarken yanınızda mutlaka bir sosis ya da yüzey işaret şamandırası bulunmalıdır. Ayrıca bir düdük, bir flaşör de taşımalısınız. Dalış eşinizi kaybetmenin bir güvencesi de yanınızda taşıyacağınız kimyasal çubuk olabilir. Tüp vanasına bağlayacağınız renkli bir kimyasal çubuk aktif olduğu sürece dalış eşinizi izlemeyi kolaylaştırır.

Bütün denge yeleğiniz üzerindeki donanımın, oraya buraya çarpmasını, oraya buraya çapariz vermesini önleyecek tedbirleri almalısınız. Denge yeleğinizin ceplerindeküçük bir bıçak, küçük bir fener, küçük bir yazı tableti taşımaya ayırırsanız uygun olur. Ayrıca Ahtapot, konsol gibi hortuma bağlı donanımınızı da denge yeleğine uygun şekilde tespit etmelisiniz. Öyle ki, ihtiyaç halinde kolayca bulunmalı, kolayca kullanılmalı ve ihtiyaç olmadığı süreçte de çapariz vermemeli. Teknik balıkadamlar yüksek ve alçak basınç hortumlarını da uygun şekilde denge yeleklerine tespit ederek hortumların bir yerlere takılmasına engel olurlar. Siz de yapabilirsiniz. Bıçağınızı bacağınıza bağlayabilirsiniz ancak küçük bir bıçağın yüksek basınç ya da alçak basınç hortumuna ya da inflatöre bağlı olması da uygun olabilir.

Gelelim sınırlı görüşte dalış tekniğine, herşeyden önce normalden çok daha yavaş hareket etmelisiniz. Dalış eşinize normalden çok daha yakın olmalısınız. Ve normalden çok daha detaylı bir dalış planınız olmalı. Kim önden gidecek kim onu takip edecek önceden bilinmelidir. El işaretlerini dalış öncesinde tekrar etmekte yarar vardır ama özellikle de dalış eşi kaybedildiğinde uygulanması gereken standart prosedürü tekrar edip dalış eşinizle anlaşmış olmalısınız. Her ikiniz de pusula yönleri hakkında bilgi sahibi olmalı ve dalış amacınızla dalacağınız bölge sınırları konusunda da anlaşma sağlamalısınız.

Sınırlı görüş veren suya iniş de, böyle bir dalışı tamamlayıp yüzeye çıkış da kafa karıştırır, bir kılavuz halat kullanarak bu sorunu çözebilirsiniz. Tekne dalışı söz konusu ise çapa halatı/zinciri de kılavuz halat yerine kullanılabilise de özellikle dalgalı suda çapa zincirini tutmadan takip etmek daha doğrudur çünkü elinizi sıkıştırıp zarar vermeniz çok kolayca gerçekleşir. Kıyı dalışlarında sınırlıgörüş veren suya girerken dibin derinleşen yapısı kılavuz olarak kullanılabilir. Girdiğiniz noktadan kerteriz almayı unutursanız, aynı noktadan dalışı bitirmeniz tamamen tesadüf olur. Teknik balıkadamlar kıyıdan daldıklarında, dalışa geçtikleri noktaya bir küçük şamadıra bağlayarak aynı noktada dalışı bitirmeyi garantilerler. Siz de uygulayabilirsiniz.

Sınırlı görüş dalışı yapacaksanız, bölgeyi iyi tanıyan bir yerel balıkadamdan brifing almalısınız. Bölgede olası problemleri tek tek gözden geçirmeniz güvenlik için önemlidir. İlk kez dalacaksanız bir yerel balıkadam liderliğinde dalmanız daha da doğrudur. İlk kez dalacağınız sınırlı görüş bölgesinde doğal navigasyon şansınız oldukça düşük bir olasılıktır. Yanınıza alacağınız pusula ve yazı tableti ikilisini kullanarak başarı sağlamak daha büyük bir olasılıktır. Ben sınırlı görüş veren suda dalarken mesafe konusunda yanılgıya düşmemeniz için uygun bir mesafe tahmin yöntemi kullanmanızı öneririm. Ve özellike dalış güzergahınız kare ya da diktörtgen olmalıdır. Değilse güzergah konusu kesin problem olarak karşınıza çıkacaktır.

Yazı: Mehmet Avadan

Ana Menu Mehmet Avadan Yazıları